Schaalstrategie: Scaling out
In onze mini-reeks rond schaalsstrategieën zoomen we in op één van de vier schaalstrategieën die onze directeur Kaat Peeters in haar boek “Leaving a Legacy” beschrijft. Ze zeggen weleens, ‘the bigger the better’, maar klopt dat ook als het op duurzaam ondernemen aankomt? Groeit maatschappelijk rendement op dezelfde manier als financieel rendement? Betekent meer klanten hebben ook altijd meer impact? In dit artikel lees je meer over scaling out en getuigt duurzame supermarkt OHNE over haar keuze om impactfirst te ondernemen via deze strategie.
Maar eerst: wat is Scaling out?
In een kapitalistische economie leren ondernemers vooral hun bezittingen te beschermen, wat de financiële winst kan maximaliseren, maar niet per se leidt tot maatschappelijk rendement. Bij scaling out vergroten ondernemers hun impact door ervoor te zorgen dat ook anderen met hun oplossingen aan de slag kunnen.
In het kort:
- Je maakt je werkwijze repliceerbaar. Je impact vergroten staat centraal.
- Je maakt je kennis en werkwijze toegankelijk in plaats van kapitalisatie.
- Je focust op vertrouwen en collaboratie in plaats van wantrouwen en concurrentie.
- Je kiest welk niveau van controle je behoudt. Ook de formaliteit kan variëren. Neem bijvoorbeeld het Repair Café concept. Iedereen kan dit opstarten in diens gemeente. Je krijgt wel duidelijke instructies hoe je dat het best aanpakt. Als initiatiefnemer los je de controle.
- Het kan zowel gratis als betalend zijn. Zo kan je je kennis als gemeengoed kosteloos delen met de gemeenschap, maar evengoed een betalend licentiemodel of opleidingsaanbod voor andere ondernemers ontwikkelen.

Bij scaling out vermenigvuldigen ondernemers hun impact door er net voor te zorgen dat ook anderen met hun oplossingen aan de slag kunnen.

En wat is Ohne?
OHNE is een coöperatie van verpakkingsarme winkels met een sterke focus op lokale en biologische producten. OHNE opende de eerste afvalvrije winkel van Gent in 2025. Ondertussen heeft het merk zes winkels verspreid over Vlaanderen, met elkaar verbonden onder een overkoepelende coöperatieve. Daarbij combineren ze de principes van klassieke franchise met de democratische controle en winstverdeling van een coöperatie. “De winkeliers zijn degenen die dagelijks het werk doen en in de winkels staan. Het zou heel vreemd zijn om alle macht en winst naar de franchisegever te trekken. We staan allemaal op gelijke voet.”, aldus mede oprichtster Alexia Coppens.
Wat is het probleem?
“Klassieke supermarkten houden geen rekening met de maatschappelijke waarde van voeding. Dat proberen wij in onze winkels wel te doen “, zegt Alexia. Wij leggen bijvoorbeeld uit bij een prijsstijging van olijfolie waarom die prijs verhoogt. Wij willen ook alle spelers in de keten verlonen volgens wat ze leveren. Bovendien legt de klassieke retail te veel focus op prijs.”
Is schalen noodzakelijk?
“Het is een noodzakelijk kwaad. Een hoog aankoopvolume levert kostenefficiëntie en een sterkere onderhandelingspositie op. Hoewel dat op zich geen doel is, is schaal in de voedingsretail cruciaal om succesvol te blijven. De coöperatieve franchise groeit vanuit economische noodzaak, waarbij de uitbreiding van het winkelnetwerk ook de impact vergroot. “Hoe meer winkels, hoe meer impact, al moet het wel haalbaar blijven voor het management en de logistiek.” vertelt Alexia.
Vertel is iets meer over jullie klantencoöperatie.
Om hun langetermijnvisie kracht bij te zetten, besloten de ondernemers achter OHNE Coop in 2023 om hun kapitaal ook open te stellen naar klanten. “We merkten dat klanten een groter deel van ons verhaal wilden uitmaken, in plaats van enkel te komen winkelen.” Dat enthousiasme bood bovendien een onverwachte oplossing voor de kapitaalbehoefte van de groeiende coöperatieve. De lancering van de klantencoöperatie was een succes. Na drie maanden actieve campagnevoering telde OHNE Coop 400 klant-coöperanten. Een aantal dat vandaag nog steeds organisch blijft groeien. “Mensen kopen geen aandelen voor financieel rendement, maar wel omdat ze willen dat we blijven bestaan. Onze klanten zijn zich er goed van bewust dat ons verhaal niet evident is in de huidige economie.”
Lees het volledige artikel in Trends (Nr8 - 20 februari 2025)

Beluister de podcast!
In de podcastreeks Sustainababbels gaat Britt Buseyne in gesprek met vier inspirerende sociaal ondernemers. De drijvende krachten achter Welcome To My Garden, TipToh, Blommm en Ohne vertellen hoe ze hun bedrijf verder doen groeien en vooral: hoe ze hun impact vergroten. Elk van hen is er door gebeten om ecologische en sociale oplossingen neer te zetten. Beluister de scaling out aflevering met Alexia Coppens van Ohne.

Schrijf je in op onze gratis webinar over schaalstrategieën
Zoek je inspiratie hoe jij je impact wil vergroten? In een uur tijd loodst Kaat je door de verschillende schaalstrategieën met nog extra voorbeelden van sociaal ondernemers. Stel je vraag en sluit online mee aan tijdens je middagpauze op dinsdag 25 maart.
Naar het boek en de vijf grootste misverstanden

Leaving a legacy
Dit boek, geschreven door SIF-directeur Kaat Peeters, gaat over blijvend impact maken. Wat is jouw legacy? En hoe ga jij jouw impact schalen?

Schalen: de vijf grootste misverstanden
Maar wat is schalen nu wel, en wat niet? We vroegen het aan Kaat Peeters, auteur van Leaving a Lecagy (2020), een boek over schalingsstrategieën.

OHNE: coöperatie van verpakkingsarme winkels met een sterke focus op lokale en biologische producten
OHNE is een coöperatie van duurzame supermarkten, waar positieve impact maken centraal staat. Je shopt er biologisch, lokaal én verpakkingsvrij. Waar ze bij OHNE rotsvast van overtuigd zijn? Dat elke euro die we als consument uitgeven, mee bepaalt hoe de wereld van morgen eruit ziet.
Gerelateerde kennisartikels

Schaalstrategie: scaling deep
In dit artikel lees je meer over de schalingsstrategie 'Scaling deep' en waarom Blommm via deze strategie haar impact wil vergroten.

Schaalstrategie: scaling down
In dit artikel lees je meer over de schalingsstrategie 'Scaling down' en getuigt Tiptoh over hun verandering van strategie door de jaren.

Schaalstrategie: scaling up
In dit artikel lees je meer over de schalingsstrategie 'Scaling up' en waarom Welcome To My Garden via deze strategie haar impact wil vergroten.