OHNE: coöperatie van verpakkingsarme winkels met een sterke focus op lokale en biologische producten
OHNE is een coöperatie van duurzame supermarkten, waar positieve impact maken centraal staat. Je shopt er biologisch, lokaal én verpakkingsvrij. Waar ze bij OHNE rotsvast van overtuigd zijn? Dat elke euro die we als consument uitgeven, mee bepaalt hoe de wereld van morgen eruit ziet.
Het verhaal van OHNE start in 2015 met een gedeelde frustratie van 3 gedreven vrouwen. “Als wij boodschappen deden, dan ergerden we ons gigantisch aan alle verpakkingen die thuis in de vuilbak terechtkwamen", vertelt Alexia Coppens, mede-oprichter van OHNE en verantwoordelijk voor OHNE Coop. Samen met zussen Sophie en Emanuelle Deren vatte ze het plan op om in Gent een verpakkingsvrije supermarkt te beginnen.
Alexia: “Dat was gewaagd, want we hadden geen van de drie ervaring in de retail. Het concept was in Vlaanderen op dat moment ook nog totaal niet bekend. Maar daar lieten we ons niet door tegenhouden. Zoveel mogelijk verpakkingen vermijden: dat was de impact die we met onze winkel wilden maken.”
Franchisemodel als natuurlijke, volgende stap
De eerste 2 jaren knokt OHNE zich een weg richting positieve cijfers. Met succes, want in 2017 openen Alexia en haar collega’s een tweede vestiging van OHNE in Gent. “In dezelfde periode gebeurde er iets dat we totaal niet hadden zien aankomen”, vertelt Alexia. “We kwamen in contact met verschillende mensen die ook een verpakkingsvrije winkel wilden beginnen in hun eigen stad of gemeente. Of dat onder de OHNE-vlag kon? Voor we het wisten, waren we iets aan het doen dat we nooit in een businessplan hadden gegoten: we begonnen met een franchisemodel.”
Intussen zijn er niet alleen vestigingen van OHNE in Gent, maar ook in Ternat, Zwalm, Merelbeke en Nevele. “Elke winkel wordt gerund door een zelfstandige ondernemer”, vult Alexia aan. “Dat er nu verschillende OHNE-vestigingen zijn, heeft heel wat voordelen. We staan niet alleen sterker in onderhandelingen met leveranciers, we kunnen ook onze transporten bundelen en onze logistiek slimmer aanpakken. Dat stelt ons in staat om op te schalen, maar wel op een manier die goed voelt en die bij ons past.”
Bewuste keuzes maken
In een sector waar enkele grote spelers de plak zwaaien, varen ze bij OHNE resoluut hun eigen koers. “Zeker in de klassieke retail draait alles rond de prijs”, beaamt Alexia. “Bij ons staat dat minder centraal. Uiteraard houden ook wij onze marges goed in het oog. Maar we werken rechtstreeks samen met kleine producenten, en die leggen we geen onnodige druk op. Wat voeding echt kost: dat is ook iets waar we onze klanten bewust van willen maken. Met succes, want ze geven ons vaak de feedback dat ze veel meer stilstaan bij wat ze kopen sinds ze bij ons winkelen. Al zijn veel consumenten ook ontzettend streng voor zichzelf. ‘Ik doe het nog niet goed genoeg’, zeggen ze dan. Dat is nergens voor nodig. Eén lokaal product, één herbruikbare bokaal: dat is hoe gedragsverandering in de praktijk vaak start.”
Dat geldt trouwens ook voor de producenten waar OHNE mee samenwerkt. Alexia: “We zijn daar heel streng in: wij nemen enkel producten af in bulk, en dus niet in individuele verpakkingen. Kan of wil je dat niet als leverancier? Dan is een samenwerking voor ons een no go. Vaak zien we dat ze het dan toch proberen. Achteraf zeggen ze dan: ‘die verpakking was toch niet zo noodzakelijk als we eerst dachten’ “.
Wij verwachten niet dat onze klanten op elk vlak de meest perfecte, duurzame keuze maken. Eén lokaal product, één herbruikbare bokaal: dat is hoe gedragsverandering in de praktijk vaak start.
Warme huiselijkheid als USP
Opvallend: meer en meer supermarktketens profileren zich ook op vlak van duurzaamheid. Maar daar liggen ze bij OHNE niet wakker van. “Integendeel: dat vinden we net een positieve evolutie”, zegt Alexia. “Want hoe geweldig zou het zijn als lokaal, bio en verpakkingsvrij de norm zouden zijn in plaats van de uitzondering? We zien de traditionele supermarkten dus absoluut niet als concurrenten. Zij gaan altijd op grote schaal blijven opereren. Terwijl wij net heel hard inzetten op huiselijkheid, kleinschaligheid en het persoonlijke aspect. Onze klanten kennen hun winkelhouder vaak bij naam en omgekeerd. Welke supermarkt kan dat zeggen?”.
Samen aan het stuur van de coöperatie
Dat ze groeien bij OHNE is een feit. Hoe ze groeien, dat is dan weer een heel bewuste keuze. Alexia: “Toen we eenmaal dat franchisemodel hadden geïntroduceerd, vonden we het een logische, volgende stap om ook een coöperatie op te richten. In het begin waren enkel wij als oprichters en de winkelhouders aandeelhouder. Later hebben we ook de klanten mee aan boord gehaald. Voor 150 euro kunnen zij een aandeel kopen, waarmee ze 2% korting krijgen in onze winkels. Zo hebben we intussen al meer dan 250.000 euro opgehaald. Dat geld gebruiken we om onze marketing en klantencommunicatie verder te professionaliseren.”
De keuze voor het coöperatieve ondernemerschap is er dus eentje die ze zich bij OHNE absoluut niet beklagen. “Het is een aanrader voor elke organisatie die winst maken niet als allerbelangrijkste doel heeft”, zegt Alexia. “Hiervoor waren wij 6 aparte BV’s, die allemaal evenveel inspraak en zeggenschap hadden. Ook in de coöperatie blijft iedereen samen aan het stuur zitten. Weet je, in de beginjaren hebben we ons vaak David tegen Goliath gevoeld. Sinds de coöperatie er is, voelen we ons extra gesteund in het realiseren van onze missie. Wij groeien, en onze klanten groeien met ons mee.”
Input van gelijkgestemden
Wat team OHNE ook hielp om zich minder David te voelen? Dat was de ondersteuning vanuit de Sociale InnovatieFabriek. “Bij de oprichting van de coöperatie heb ik een groepstraject rond ondernemerschap bij jullie gevolgd”, vertelt Alexia. “Daar heb ik veel aan gehad. Want er zijn niet gigantisch veel coöperaties in Vlaanderen, dus er bestaat ook veel onwetendheid over. Als ik daarover sprak met mensen uit mijn omgeving, was de reactie vaak ‘oei, maar wat ga je dan doen als jullie super succesvol worden?’ Terwijl dat voor ons eerder een bijzaak was. Door de piste van de coöperatie voor te leggen aan de collega-ondernemers in het traject bij jullie, beseften we al snel: ‘wat iedereen ook zegt: dat is de weg die wij willen bewandelen’ “
OHNE in cijfers
6 winkels - 1 webshop - 13 teamleden
Prijs van één aandeel: 150 euro - daarmee krijg je 2% korting in de OHNE-winkels
250.000 euro opgehaald bij de eerste kapitaaloproep in 2023
540 coöperanten
OHNE viert 2025 haar 10e verjaardag
Dit artikel werd gepubliceerd op 19 december 2024.
Onze partner Cera is dé specialist voor alles wat te maken heeft met coöperatief ondernemen.
OHNE
Oprichter: zussen Sophie en Emmanuelle Deren en Alexia Coppens
Concept: coöperatieve van duurzame, afvalarme supermarkten
Organisatie: Opgericht in 2015
Meer innovatoren
Stadsmakersfonds: maatschappelijke herbestemming van bijzondere panden en unieke plekken
Stadsmakersfonds is actief in heel Vlaanderen en focust zich op thema’s als zorg en welzijn, het verbinden van buurten en de transitie naar een circulaire economie. Hun missie is helder: samen met anderen plekken creëren die bijdragen aan een socialere en duurzamere toekomst.
Lieven D'hont: "Het begint te lukken"
Waar komt Lieven D'hont ’s morgens zijn bed voor uit? Wat is zijn missie, en hoe zorgt hij dat hij daarvoor ook betaald wordt?
TriVelo: de sociale taxifiets
Nieuwkomers beter integreren en senioren mobieler en socialer maken. Dat is de missie van TriVelo.