10 jaar Sociale InnovatieFabriek: wat een heerlijke rit!
Kaat Peeters - 12/03/2023
Tien jaar geleden zag de Sociale InnovatieFabriek het levenslicht. In het afgelopen decennium groeide onze community van sociaal innovatoren en ondernemers zienderogen. Directeur Kaat Peeters blikt trots terug en kijkt met veel goesting vooruit.
Foto's: Frank Toussaint e.a.
Deze maand is het al 10 jaar geleden dat enkele bevlogen zielen de vzw Sociale InnovatieFabriek (SIF) boven het doopvont hielden. Een bijzondere mix van mensen uit de sociaal-culturele sector, de milieubeweging, het bedrijfsleven, de overheid… Allemaal overtuigd dat sociale innovatie een prominente plek verdiende in Vlaanderen en Brussel.
Ook 10 jaar geleden werd reikhalzend uitgekeken naar oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Het maakte de oprichters weinig uit vanuit welke context of invalshoek die vernieuwing kwam. Ze fluisterden vastberaden in dat niemand bij de pakken hoefde te blijven zitten. Iederéén kan innoveren.
Altijd het tofste publiek
In de zomer van 2013 kreeg het team vorm waarmee de ambities concreet zouden gemaakt worden. Wat zich afspeelde tijdens die eerste maanden - een ware toevloed aan innovatoren begeleiden - is daarna nooit meer gestopt.
Toen we een paar maanden later ons eerste congres organiseerden, ontdekten we het 'keurmerk' van de sociale innovator en diens supporters. Het zijn steevast goede zielen, mensen met een mooi karakter die genereus met elkaar willen delen en een gezonde portie optimisme in zich dragen. En, ze maken de dingen concreet. Wij hebben stiekem altijd het tofste publiek. ‘Goei mensen’ en de groep is groeiende.
Het 'keurmerk' van sociaal innovatoren: het zijn steevast goede zielen. Mensen met een mooi karakter die genereus met elkaar willen delen en een gezonde portie optimisme in zich dragen. En, ze maken de dingen concreet.
40 Radicale Vernieuwers die tonen hoe het anders kan
We begonnen in 2013 met de ondersteuning van een 30-tal cases. 30 werden er algauw 150. Nog een jaar later waren dat er 250. Intussen mochten we al meer dan 1000 sociaal innovatoren begeleiden. Sommige van hen bleven in de ideefase hangen, anderen groeiden uit tot toonaangevende cases. Zoals Peerby en de Stuyverij – die we al kennen van ons eerste levensjaar – of Ray & Jules, dat recent nog stond te blinken in het toonaangevende zakenmedium Forbes.
De Sociale InnovatieFabriek zette de begrippen sociale innovatie en sociaal ondernemerschap op de radar. De Radicale Vernieuwers-campagne gaf ons al vier edities lang de kans om cases extra in de kijker te zetten bij een breed publiek. Toch zijn de veertig Radicale Vernieuwers slechts een topje van de ijsberg. Steeds meer individuen en organisaties nemen initiatief om met daadwerkelijke oplossingen te komen.
Hulde aan de pioniers: oprichters en oud-voorzitters Jan en Danny
Voormalige SIF-voorzitters Jan van den Nieuwenhuijzen en Danny Jacobs staken 10 jaar geleden enthousiast hun schouders onder de opstart. Jan geloofde heel sterk dat we maatschappelijke uitdagingen pas fundamenteel kunnen aanpakken als dat op een ondernemende en innovatieve manier gebeurt. "Het eerste event, dat we al een paar maand na de opstart organiseerden, was meteen een gigantisch succes. Het toonde onmiddellijk de toegevoegde waarde van de Sociale InnovatieFabriek aan."
"We kunnen maatschappelijke uitdagingen pas fundamenteel aanpakken als dat op een ondernemende en innovatieve manier gebeurt."
Danny zag parallellen met de natuur- en milieubeweging, waarin hij actief is. "Ook daar focussen we ons steeds meer op omslagen binnen systemen als landbouw en voeding, energie, mobiliteit, circulaire economie, ruimte... Het zijn vaak complexe problemen waarvoor eenvoudige oplossingen niet voor het rapen liggen: wetgeving, technologie, marktwerking en menselijk gedrag spelen allemaal op elkaar in. Gelukkig leggen sociaal innovatoren en ondernemers zich niet zomaar neer bij bestaande situaties."
Vierwerf hoera!
De afgelopen 10 jaar organiseerden we een rits congressen en netwerkevents. Op acceleratiedagen matchten we innovatoren aan experten en financiers. We zetten groepstrajecten op, deden actie-onderzoek en porden instanties aan om meer ruimte te geven aan sociale innovatie. Maar misschien het belangrijkste: we zagen een grote community van sociaal innovatoren en sociaal ondernemers ontstaan die er is voor elkaar.
Hoera voor Jan, Danny en alle anderen die er 10 jaar geleden aan begonnen en de bestuursleden die hen opvolgden. Hoera voor alle fantastische innovatoren en kansengevers die we intussen mochten leren kennen. Hoera voor de SIF-collega’s die nooit stoppen met zoeken naar manieren om de groeiende groep sociaal innovatoren en sociaal ondernemers te versterken en zichtbaarheid te geven. Of om het met prille-lente-metaforen te zeggen: hoera voor iedereen die zorgt dat er een vruchtbare bodem is waarin innovaties kunnen openbloeien.
"Erkenning voor mijn ambities was tien jaar geleden allesbehalve vanzelfsprekend"
Eefje Cottenier van De Stuyverij noemt zicht trots één van de eerste SIF'ers. Al was ze eigenlijk gewoon party crasher op ons startevent tien jaar geleden. "Mensen konden hun concept daar komen pitchen, maar ik had mezelf helemaal niet ingeschreven." Gelukkig mocht Eefje haar concept toch voorstellen en een tijdje later bezocht ons team De Stuyverij in Kortrijk. De start van een mooie relatie.
"Ik kreeg een podium, een netwerk, leerde veel bij over ondernemen en vond steeds een klankbord. In die periode was de Sociale InnovatieFabriek de enige plek waar ik me begrepen voelde en bevestiging kreeg dat ik op het goede spoor zat. Terwijl de hele wereld zich afvroeg waar we in godsnaam mee bezig waren, was die erkenning voor mijn ambities allesbehalve vanzelfsprekend. De Sociale InnovatieFabriek was grondlegger van een nieuwe beweging in Vlaanderen, die zich afscheurde van geijkte paden en sociaal ondernemers bijeen bracht. Jullie zorgen echt voor SAMEN in sociaal ondernemerschap."
"Ik kreeg veel zichtbaarheid, inzichten en een netwerk"
Met zijn concept Peerby was Lieven D'Hont in 2015 finalist van de eerste Radicale Vernieuwers-campagne. "Dankzij de exposure groeide ons netwerk toen plots van 15.000 naar 19.000 leden. Ook in de jaren erna kreeg ik geregeld de kans om mijn project voor te stellen. Ik volgde verschillende trajecten, zoals onlangs één over het schalen van je concept. Dat heeft me rechtstreeks geholpen om middelen binnen te halen voor de uitbreiding van Op wielekes, een deelsysteem van kinderfietsen."
"De Sociale InnovatieFabriek bracht me ook in contact met een juriste. Ze hielp ons vrijwillig om enkele juridische knopen te ontwarren, zodat we een overeenkomst konden sluiten tussen twee start-ups. Ze is nadien altijd in ons dicht netwerk gebleven."
Deze innovatoren trekken we komende jaren ook mee in het bad
Sociaal innoveren doen we een beetje op z’n Vlaams: op een bescheiden manier. Het gebeurt overal, maar het is niet overal even (h)erkenbaar. De komende jaren willen we nog duidelijker maken dat iedereen kan innoveren. We geloven in iedereen, in welke sector of omgeving je ook actief bent.
Medewerkers in bedrijven en organisaties
Steeds meer grote organisaties en bedrijven moedigen maatschappelijke innovatie en ondernemingszin bij hun eigen medewerkers aan. Dat wil zeggen: van op de werkvloer tot aan het management. Corporate social intrapreneurship (csi) kan leiden tot vernieuwende ideeën voor de sector waarin een bedrijf of organisatie actief is. In een nieuw train-the-trainer-programma zullen we geïnteresseerden opleiden tot coach in social intrapreneurship. Samen met Taborgroep en Antwerp Management School leren we werknemers aan hoe ze sociaal ondernemen en innoveren binnen hun organisatie, sector of bedrijf kunnen stimuleren.
Micro-ondernemers
In 2019 kondigde Lisa Hehenberger op het EVPA Congres van Rotterdam aan dat de toekomst van sociaal (innovatief) ondernemerschap in handen van de burger als micro-ondernemer ligt. Veel kwetsbare micro-ondernemers weten beter dan wie ook hoe structureel onrechtvaardig een samenleving - ondanks goede intenties - kan zijn. Omdat zij dagelijks ervaren waar het misloopt, gebruiken ze hun ervaring om het anders aan te pakken.
Het pad van micro-ondernemers gaat niet altijd over rozen. Gelukkig hebben veel kansengevers expertise, middelen, netwerk en tijd om hen een duwtje in de rug te geven. Hoera voor al die schitterende kansengevers.
En.. hoera voor al wie we de komende tien jaar nog zullen ontmoeten!
Wij zijn klaar voor een feestjaar! Jij ook?
In 2023 staat er vanalles op de planning:
- Tijdens onze infosessie op 29 maart we vertellen we wat de SIF voor jou kan betekenen.
- Er komen nieuwe groepstrajecten van de Impact Start-Up Club, Social SportUp, Scalers Club en internationaal schalen.
- Héél binnenkort lanceren we het Sociale Innovatie Atelier, een gloednieuwe online tool waarmee je op eigen tempo kan broeden op jouw sociale innovatie.
- Opleidingen om te leren werken met Impact Track, dé tool om je impact in kaart te krijgen. Je kan al inschrijven.
- Een spetterend SIF-feestcongres op 17 november. Save the date!
En we hebben nog veel meer in de pijplijn. Check geregeld onze activiteitenkalender. Via onze nieuwsbrief en sociale media blijf je op de hoogte van alle komende events, activiteiten en ander innovatorennieuws. Schrijf je in en mis geen enkele update!
Kaat Peeters
Directeur
Kaat Peeters is een impactzoeker, scaling expert en auteur over sociaal ondernemerschap. Ze stond in 2013 mee aan de wieg van de Sociale InnovatieFabriek en kwam na een pauze van drie jaar terug als directeur van de organisatie. Voorheen was ze actief in de cultuursector, bij de overheid, bij Konekt en werkte ze als coördinator van het Research Center for Sustainable Organizations (HOGENT)
Meer artikels
Dit zijn onze starters van de Impact Start-Up Club
Van kwalitatieve kinderopvang tot buurtcommunicatie voor je bouwwerf. Het is slechts een greep uit de 10 geselecteerde ideeën van de Impact Start-Up Club. We stellen de start-ups van deze nieuwe voorjaarseditie graag aan je voor.
Aan de slag met sociaal inkopen
Naar aanleiding van World Sustainable Procurement Day zetten we sociaal inkopen in de verf. Ook wij verbinden mensen rond het thema. Op 5 maart nodigden we in samenwerking met The Shift stakeholders uit om uit te wisselen. Ontdek in dit artikel de vier uitdagingen om sociaal inkopen mogelijk te maken.
Hoe Parlangi traag maar zeker haar werking opschaalt
Via Parlangi oefent iemand een andere taal door te videochatten met een vrijwillige moedertaalspreker. Oprichter Ad Geudens droomt ervan om in heel Europa leerlingen via videogesprekken met elkaar in contact brengen. Maak kennis met Parlangi!